Yat inşa sürecinde mühendislik hizmetlerinin mükemmelliği hem zaman hem maliyet açısından tekne sahibine büyük fayda sağlamaktadır. Akademik ve pratik geçmişimden gelen birikim ile parçası olduğum projelere mühendislik hizmetlerinde aşağıdaki başlıklarda değer katıyorum;
Havuz deneyleri
Tekne formunun oluşturulması sürecinde denizcilik, manevra ve direnç karekteristiklerinin doğru analiz edilmesi ana makinaların seçiminde, yakıt tüketimin ve menzilin belirlenmesinde, genel deniz üzeri konforun artırılmasında birincil derecede önem taşımaktadır. Bu analizler bilgisayar programları yardımı ile yapılabilidiği gibi özellikle tekne boyutları ve beklentiler arttıkça model deneyleri önem kazanmaktadır.
Proje Uygulanabilirlik Kontrolü
Proje aşamasından başlayarak karşılaşılabilecek aksaklıkların belirlenmesi için özellikle tersane – gemi inşa mühendisi – iç tasarımcının ayrı ayrı kişiler/firmalar olması durumunda projelerin bu şekilde ele alınması zaman ve maliyet konusunda önemli avantajlar sağlamaktadır. İç ve dış tasarım projeleri ile gemi inşa çalışmalarının birbirleri ile uyumlarının ve projenin uygulanabilirliğinin kontrolü yapılmalı ve projeler denetlenmelidir.
Makine Dairesi Tasarımı
Makine dairelerinde sıkı rastlanılan problemlerden biri inşa edilirken üstüste montajları yapılan sistemlerin ve cihazların arıza ve/veya bakım onarım işlemleri sırasında ciddi zaman ve para kaybına yol açtığı ve cihazların makine dairesi içerisindeki konumlarının performanslarına ve servis ömürlerine olan etkisi iyi bilinmektedir.
Sistemlerin sağlıklı çalışması, cihazların beklenen ömürlerini ve performanslarını sunabilmesi, bakım ve tutum kolaylıkları ve bunlara bağlı tüm maddi avantajları gözeterek makine daireleri teknenin geneli ile uyumlu bir şekilde tasarlanmalıdır. Makine dairesi tasarımını etkileyen önemli unsurlardan biri de sistem tasarımıdır.
Sistem Tasarımları
Tekneyi bir insan bedenine benzetirsek, sinir, dolaşım, sindirim vb. sistemlerini teknelerdeki elektrik, hidrolik, yakıt vb. sistemler ile örtüştürebiliriz. Herhangi bir büyüklükteki teknede eğer tüm sistemler birbiri ile uyum içerisinde değilse mutlaka bir yerde bir aksama, sonrasında ise bir arıza baş gösterir ya da daha iyi bir durumda teknenin temel konfor gereksinimleriden eksik kalır. Sistemlerin, makine dairesi içerisindeki cihazların yerleşimleri /tipleri / kapasiteleri ile de direkt ilişki içerisinde oldukları unutulmamalıdır.
Sistemlere verebileceğimiz örnekler;
Tatlı su; depolama, yapma ve kullanımı
Pis su; toplama, depolama, arıtma ve deşarj
Deniz suyu; kullanımı ve deşarjı
Yakıt; depolama, filtrelenmesi ve kullanımı
Yağ; depolama ve toplama
Hidrolik; depolama, basınçlandırma ve aktarım
Havalandırma; ısıtma, soğutma ve nem düzenleme
Arma ve Güverte Ekipmanları
Doğru donanımın seçilmesi teknenin içerisinde olduğu gibi güverte üzerinde de arzu edilen fonksiyonların öngörülen maliyetler ve fiziksel şartlar altında yerine getirilebilmesi, özellikle de çok fiziki yüklerin çok büyük değerlere ulaştığı direk ve demirleme alanları ile yelken ekipmanlarını çevrelerinde can ve mal kaybına yol açabilecek kazaların engellenmesi açısından çok önemlidir. Teknelerin güverte fonksiyonları için kullanılan ırgat, yelken vinci, makaralar, raylar vb. ekipmanların seçilmesi, proje ofisi tarafından verilen çarmıh ayakları, arma, yelken, güverte yerleşim planlarının denetlenmesi, mevcut değil ise bu projelerin tersane ve tasarımcı ile ortak hareket ederek hazırlanması ve uygulama detaylarının çözülmesi bu işin kapsamı altında ele alınabilir.
Klas ve CE Dosya Hazırlanması
Teknenin kullanım amacına, büyüklüğüne ve bayrağına bağlı olarak bir takım kurallara uyması beklenmektedir. Bu kurallar bir klas kuruluşunun kuralları olabileceği gibi CE sertifikasyonu için referans alınan İSO normları da olabilir. Her durumda çizim, hesap ve ekipman sertifikalarından oluşan dosyaların hazırlanması ve onay için ilgili kuruluşa gönderilmesi gerekmektedir. Proje üzerinde onay alamayan bazı uygulamaların klas ya da CE temsilcisi tarafından yeniden yaptırılmaktadır. Bu tip aksaklıkların önüne geçilebilmesi için tekne inşasına karar verildiği en kısa süre içerisinde sertifikasyon işlemlerine başlanmalıdır.
